صندوق قابل معامله یا ای تی اف چیست؟

• رحیم انوری زاد
• 2024-08-6

در دنیای سرمایه‌گذاری، ابزارهای مختلفی برای دستیابی به اهداف مالی وجود دارند. یکی از این ابزارها که در سال‌های اخیر توجه زیادی را جلب کرده است، ای تی اف‌ها هستند. این محصولات مالی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به خرید مستقیم سهام یا دارایی‌های مختلف، در یک سبد متنوع از اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کنند.

این ابزارها به دلیل ساختار منحصر به فرد خود، ویژگی‌هایی همچون تنوع، نقدشوندگی بالا و هزینه‌های کمتر دارند که آن‌ها را به انتخابی جذاب برای افراد و مؤسسات سرمایه‌گذاری تبدیل کرده است. ای تی اف‌ها به راحتی در بورس‌های مختلف قابل خرید و فروش هستند و می‌توانند در انواع مختلف از جمله سهام، اوراق قرضه یا کالاها قرار گیرند.

در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر این نوع از ابزارهای مالی خواهیم پرداخت و مزایا، معایب و روش‌های سرمایه‌گذاری در آن‌ها را مورد تحلیل قرار خواهیم داد. از این رو، آشنایی با این نوع محصولات می‌تواند راهگشای تصمیمات بهتر برای افرادی باشد که به دنبال تنوع و سودآوری در سرمایه‌گذاری‌های خود هستند.

تعریف ای تی اف و نحوه عملکرد آن

ای تی اف‌ها به عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری، ترکیبی از ویژگی‌های سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هستند. این محصولات مالی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که به طور هم‌زمان در سبدی از دارایی‌ها، از جمله سهام، اوراق قرضه، یا کالاها، سرمایه‌گذاری کنند. ای تی اف‌ها به صورت عمومی در بورس‌های مختلف قابل خرید و فروش هستند و به همین دلیل، نقدشوندگی بالایی دارند.

ساختار این ابزارها به گونه‌ای است که می‌توانند ترکیبی از انواع مختلف دارایی‌ها را شامل شوند. این ویژگی باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران بتوانند با خرید یک واحد از ای تی اف، به طور غیرمستقیم در یک سبد متنوع از اوراق بهادار مشارکت کنند. ای تی اف‌ها معمولاً با هدف کاهش ریسک و افزایش بازده طراحی می‌شوند، چرا که تنوع موجود در آن‌ها می‌تواند به توزیع بهتر ریسک کمک کند.

این نوع سرمایه‌گذاری از آنجایی که به طور منظم در بورس معامله می‌شود، به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که هر زمان که بخواهند وارد یا از آن خارج شوند. به عبارت دیگر، افراد می‌توانند در لحظه‌های مختلف بازار، خرید یا فروش کنند و از نوسانات بازار بهره‌برداری نمایند.

آشنایی با مفهوم ای تی اف

ای تی اف‌ها (ETF) ابزارهای مالی هستند که به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند تا به طور غیرمستقیم در مجموعه‌ای از دارایی‌ها مانند سهام، اوراق قرضه یا کالاها سرمایه‌گذاری کنند. برخلاف خرید مستقیم سهام یک شرکت خاص، این محصولات به افراد این فرصت را می‌دهند که در یک سبد متنوع از اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کرده و ریسک خود را کاهش دهند.

این نوع ابزار مالی همانند سهام در بازار بورس قابل خرید و فروش است. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران می‌توانند در هر لحظه از روز معاملاتی، واحدهایی از این ابزار را خریداری کرده یا به فروش برسانند. از این رو، نقدشوندگی بالا یکی از ویژگی‌های برجسته آن‌ها است که باعث می‌شود به راحتی بتوان به این محصولات دسترسی داشت.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ای تی اف‌ها، تنوعی است که به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند. به جای اینکه یک فرد بخواهد در تعداد زیادی از سهام یا اوراق بهادار مختلف سرمایه‌گذاری کند، می‌تواند با خرید واحدی از این ابزار، به طور هم‌زمان در بسیاری از دارایی‌ها مشارکت کند. این امر نه تنها به توزیع ریسک کمک می‌کند، بلکه باعث می‌شود که فرآیند سرمایه‌گذاری ساده‌تر و سریع‌تر باشد.

ویژگی‌های اصلی ای تی اف‌ها

ای تی اف‌ها به دلیل ساختار منحصر به فرد خود دارای ویژگی‌های برجسته‌ای هستند که آن‌ها را به ابزارهای محبوب سرمایه‌گذاری تبدیل کرده است. یکی از این ویژگی‌ها نقدشوندگی بالا است. به دلیل اینکه این ابزارها در بورس معامله می‌شوند، سرمایه‌گذاران می‌توانند در هر زمان که بخواهند، واحدهای ای تی اف را خریداری یا بفروشند، مشابه با خرید و فروش سهام.

ویژگی دیگر تنوع دارایی‌ها است. با خرید واحدهایی از این ابزار، سرمایه‌گذار به طور غیرمستقیم در مجموعه‌ای از دارایی‌ها مشارکت می‌کند که ممکن است شامل سهام، اوراق قرضه یا کالاها باشد. این تنوع به کاهش ریسک کمک می‌کند و به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که به راحتی در دارایی‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند بدون اینکه نیاز به مدیریت مستقیم هر یک از آن‌ها داشته باشند.

از دیگر ویژگی‌های این ابزارها هزینه‌های پایین است. برخلاف بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال که هزینه‌های مدیریت بالایی دارند، ای تی اف‌ها به طور معمول هزینه‌های کمتری را به دنبال دارند. این امر باعث می‌شود که آن‌ها گزینه‌ای مقرون به صرفه برای سرمایه‌گذاران کوچک و بزرگ باشند.

علاوه بر این، شفافیت بالا یکی دیگر از مزایای ای تی اف‌ها است. اطلاعات مربوط به دارایی‌های موجود در این ابزارها معمولاً به طور روزانه منتشر می‌شود، بنابراین سرمایه‌گذاران می‌توانند از وضعیت دقیق دارایی‌ها و نحوه عملکرد آن‌ها آگاه باشند.

مزایای سرمایه‌گذاری در ای تی اف

سرمایه‌گذاری در ای تی اف‌ها مزایای بسیاری دارد که آن‌ها را به گزینه‌ای جذاب برای افراد مختلف تبدیل می‌کند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین این مزایا اشاره می‌کنیم:

• تنوع بالا: با خرید واحدهای این ابزار، شما به طور همزمان در یک سبد متنوع از دارایی‌ها مانند سهام، اوراق قرضه یا کالاها سرمایه‌گذاری می‌کنید. این امر می‌تواند به کاهش ریسک سرمایه‌گذاری کمک کند.
• هزینه‌های کم: ای تی اف‌ها معمولاً هزینه‌های مدیریت کمتری نسبت به صندوق‌های فعال دارند. این ویژگی باعث می‌شود که هزینه‌های کلی سرمایه‌گذاری پایین‌تر باشد.
• نقدشوندگی آسان: این ابزارها مانند سهام در بازار بورس معامله می‌شوند و شما می‌توانید در هر زمان که بخواهید، واحدهایی از آن‌ها را خریداری یا بفروشید. این ویژگی به شما این امکان را می‌دهد که از نوسانات بازار بهره‌برداری کنید.
• شفافیت اطلاعات: اکثر ای تی اف‌ها اطلاعات دقیق و به‌روز درباره ترکیب دارایی‌ها و عملکرد آن‌ها را منتشر می‌کنند. این شفافیت به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند.
• دسترس‌پذیری: این ابزارها به راحتی برای تمامی سرمایه‌گذاران، از افراد مبتدی تا حرفه‌ای، قابل دسترسی هستند. همچنین امکان سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف و دارایی‌های متنوع را فراهم می‌آورند.

نحوه خرید و فروش ای تی اف

خرید و فروش ای تی اف‌ها مشابه با خرید و فروش سهام در بورس است. برای سرمایه‌گذاری در این ابزارها، ابتدا باید از طریق یک کارگزار بورس معتبر اقدام کنید. پس از افتتاح حساب کاربری در یکی از کارگزاری‌ها و واریز وجه مورد نظر، می‌توانید به خرید و فروش این ابزارها بپردازید. در ادامه مراحل خرید و فروش این محصولات مالی را بررسی می‌کنیم:

در هنگام خرید و فروش، باید به قیمت بازار و کارمزدهای مربوطه توجه داشته باشید. همچنین، به دلیل نوسانات بازار، قیمت ای تی اف‌ها ممکن است در لحظات مختلف تغییر کند، بنابراین باید زمان‌بندی مناسبی برای انجام معاملات انتخاب کنید.

مقایسه ای تی اف با صندوق‌های سنتی

ای تی اف‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری سنتی هر کدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. اما تفاوت‌های اساسی بین این دو نوع ابزار مالی وجود دارد که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران اهمیت داشته باشد. در این بخش، به مقایسه این دو ابزار خواهیم پرداخت.

نقدشوندگی و قابلیت معامله

یکی از بزرگترین تفاوت‌های ای تی اف‌ها و صندوق‌های سنتی، در نقدشوندگی آن‌ها است. ای تی اف‌ها همانند سهام در بازار بورس قابل خرید و فروش هستند و در هر لحظه از روز معاملاتی، می‌توان واحدهای آن‌ها را خرید یا فروخت. این در حالی است که خرید و فروش واحدهای صندوق‌های سنتی معمولاً تنها در پایان روز معاملاتی امکان‌پذیر است، و این کار تحت تأثیر قیمت پایان روز انجام می‌شود.

هزینه‌ها و کارمزدها

از نظر هزینه‌های مدیریت، ای تی اف‌ها معمولاً هزینه کمتری نسبت به صندوق‌های سنتی دارند. ای تی اف‌ها به دلیل ساختار غیرفعال خود (در بسیاری از موارد) معمولاً هزینه‌های کمتری برای مدیریت دارند. از طرف دیگر، صندوق‌های سنتی ممکن است شامل هزینه‌های اضافی برای مدیریت فعال و تحلیل‌های بازار باشند. این هزینه‌ها می‌توانند بر بازده سرمایه‌گذاری تأثیر منفی بگذارند.

همچنین، در صندوق‌های سنتی معمولاً سرمایه‌گذار مجبور به پرداخت کارمزدهایی برای خرید و فروش است که ممکن است بیشتر از ای تی اف‌ها باشد. این کارمزدها می‌توانند بر سودآوری بلندمدت تأثیرگذار باشند.

در مجموع، انتخاب بین این دو ابزار بستگی به اهداف سرمایه‌گذاری، استراتژی‌های مالی و نیازهای خاص سرمایه‌گذار دارد. ای تی اف‌ها به دلیل نقدشوندگی بالا و هزینه‌های کمتر می‌توانند گزینه‌ای جذاب برای کسانی باشند که به دنبال سرمایه‌گذاری سریع و کم‌هزینه هستند، در حالی که صندوق‌های سنتی ممکن است برای افرادی مناسب‌تر باشند که به دنبال مدیریت فعال و تحلیل‌های دقیق‌تری هستند.

چگونه ای تی اف‌ها مدیریت می‌شوند؟

ای تی اف‌ها به طور کلی به دو روش مختلف مدیریت می‌شوند: به صورت غیرفعال یا فعال. در این بخش به توضیح این دو نوع مدیریت و تفاوت‌های آن‌ها خواهیم پرداخت.

مدیریت غیرفعال

در مدیریت غیرفعال، هدف اصلی دنبال کردن عملکرد یک شاخص خاص است، بدون اینکه مدیران به طور مداوم تغییرات در سبد دارایی‌ها ایجاد کنند. این نوع مدیریت در ای تی اف‌ها رایج‌تر است و معمولاً هزینه‌های کمتری دارد. ویژگی‌های این نوع مدیریت عبارتند از:

• پیروی از یک شاخص مشخص مانند شاخص سهام یا شاخص اوراق قرضه.
• عدم نیاز به تصمیم‌گیری مداوم در مورد خرید و فروش دارایی‌ها.
• هزینه‌های مدیریت پایین به دلیل عدم نیاز به تحلیل و تغییرات مکرر در سبد دارایی‌ها.

مدیریت فعال

در مدیریت فعال، مدیران سعی دارند با تحلیل بازار و انتخاب دارایی‌های مختلف، عملکرد بهتری نسبت به شاخص‌ها ارائه دهند. این نوع مدیریت معمولاً هزینه بیشتری دارد، زیرا نیاز به فعالیت‌های مستمر مانند انتخاب و خرید و فروش دارایی‌ها دارد. ویژگی‌های این نوع مدیریت عبارتند از:

• مدیران فعال سعی می‌کنند از تغییرات بازار بهره‌برداری کنند و به دنبال بازده بیشتر از شاخص‌ها هستند.
• نیاز به تحلیل‌های پیچیده و زمان‌بر برای انتخاب بهترین دارایی‌ها.
• هزینه‌های بیشتر به دلیل مدیریت فعال و تحلیل‌های مداوم بازار.

در نهایت، نوع مدیریت ای تی اف به اهداف سرمایه‌گذاری، استراتژی‌های مالی و ترجیحات سرمایه‌گذار بستگی دارد. برخی از سرمایه‌گذاران ممکن است به دنبال ای تی اف‌های غیرفعال باشند تا هزینه‌های کمتری پرداخت کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است ترجیح دهند ای تی اف‌های فعال را انتخاب کنند تا شانس دستیابی به بازده بالاتر را داشته باشند.